Betere kweeksystemen en meer kennis over microglia, de schoonmakers van het centraal zenuwstelsel

11 Jan 2022 | Terug naar Nieuws, publicaties en jaarverslagen
Dutch

Image

 

Microglia zijn immuuncellen die de hersenen vrij houden van ziekteverwekkers door ze ‘op te eten’ en te verteren. Ze zijn als het ware de schoonmakers van het brein. In het gezonde brein zijn ze aanwezig in een vertakte staat. Maar zodra het brein beschadigd raakt, veranderen ze van vorm en gaan ze tot actie over.

Wanneer microglia niet goed functioneren, kunnen ze schade toebrengen aan het brein. Zo spelen ontregelde microglia een belangrijke rol in diverse neurodegeneratieve ziektes, zoals de ziekte van Alzheimer en de ziekte van Parkinson en MS.

Kennis over microglia

Microglia dragen waarschijnlijk op verschillende manieren bij aan het ontstaan van deze ziektes en het ziekteverloop. Maar het ‘hoe en wat’ is nog niet helemaal duidelijk, mede door de ontoegankelijke locatie van deze cellen. De meeste kennis over microglia is afkomstig van knaagdiermodellen. Hierbij moet nog worden onderzocht in hoeverre deze kennis vertaald kan worden naar de situatie in de mens.

Op zoek naar goede microglia kweeksystemen

Omdat resusapen nauw verwant zijn aan de mens, is de verwachting dat de vertaalslag naar de mens kleiner zal zijn. Voor het microglia onderzoek binnen BPRC gebruiken we microglia kweeksystemen. Hierbij isoleren we microglia uit weefsel dat beschikbaar komt na euthanasie van dieren om andere redenen. Het probleem is wel dat microglia in kweeksystemen belangrijke eigenschappen en kenmerken verliezen van microglia die in het brein voorkomen. Daarom onderzochten BPRC-onderzoekers hoe deze kweeksystemen kunnen worden verbeterd. Dit deden ze door de structuur en genetische eigenschappen van ‘normale’ microglia in het brein te vergelijken met die van microglia die ze in kweek brachten met verschillende toevoegingen.

Een nieuw kweekprotocol

Uiteindelijk kon een protocol worden ontwikkeld waarmee grote aantallen vertakte, op ‘normale’ microglia lijkende cellen kunnen worden gekweekt. Toch bleken er nog flinke verschillen te zijn in de expressiepatronen van gekweekte versus ‘normale’ microglia. Door andere celtypes uit het brein, de zogenaamde oligodendrocyten en radiale gliale cellen, toe te voegen bleken de natuurlijke microglia nog beter na te bootsen te zijn. Dit is nuttige informatie, omdat microglia als belangrijke targets worden gezien voor therapeutische interventies in neurodegeneratieve ziektes.

Meer weten? Het artikel over dit onderzoek is hier te vinden.